Elektrikli Araç Terimleri Sözlüğü: kWh, kW, AC/DC ve SoH Ne Anlama Geliyor?

Elektrikli araç dünyasına adım attığınızda, karşınıza yepyeni bir dil çıkar. kWh, kW, AC, DC, SoH gibi kısaltmalar ve terimler, ilk başta kafa karıştırıcı gelebilir. Ancak bu yeni dili anlamak, aracınızdan en yüksek verimi almanız, doğru şarj seçeneklerini belirlemeniz ve bilinçli bir tüketici olmanız için kritik öneme sahiptir. Bu kapsamlı elektrikli araç terimleri sözlüğü, bu yeni dili çözmenize ve elektrikli yaşamın tüm detaylarına hakim olmanıza yardımcı olmak için hazırlandı.

Batarya ve Şarj ile İlgili Temel Terimler

Bu grup, aracınızın “yakıt deposu” ve “yakıt pompası” ile ilgili en temel kavramları içerir. Bu elektrikli araç terimleri, günlük kullanımda en sık karşılaşacaklarınızdır.

Kilowatt-saat (kWh): Bataryanın Deposu

kWh, bir elektrikli aracın batarya kapasitesini, yani ne kadar enerji depolayabildiğini ifade eden ölçü birimidir. Geleneksel araçlardaki “litre” gibi düşünebilirsiniz. Bataryanız ne kadar çok kWh kapasiteye sahipse, teorik olarak o kadar uzun menzile sahip olursunuz. Örneğin, 60 kWh bir batarya, 90 kWh bir bataryadan daha az enerji depolar.

Kilowatt (kW): Şarjın ve Motorun Hızı

kW ise gücü ifade eder. İki yerde karşınıza çıkar:

1. Şarj Gücü: Şarj istasyonunun aracınıza ne kadar hızlı enerji aktarabildiğini gösterir. Örneğin, 22 kW’lık bir AC istasyon, 7.4 kW’lık bir istasyondan daha hızlı şarj eder.
2. Motor Gücü: Aracın motorunun anlık olarak ne kadar güç ürettiğini belirtir. Geleneksel araçlardaki “beygir gücü” (HP) kavramına benzer.

AC (Alternatif Akım): Ev Tipi Şarj

AC şarj, evlerimizdeki ve iş yerlerimizdeki standart elektrik şebekesinden gelen akım türüdür. Wallbox’lar ve halka açık yavaş/orta hızlı şarj istasyonları AC akım kullanır. Bu akım, araca girdikten sonra aracın kendi içerisindeki “dahili şarj cihazı” tarafından DC’ye çevrilerek bataryaya depolanır.

DC (Doğru Akım): Hızlı Şarj

DC şarj, elektriği doğrudan aracın bataryasına gönderen yüksek güçlü şarj yöntemidir. Bu işlemde, aracın dahili şarj cihazı atlanır ve bu sayede çok daha yüksek hızlara (50 kW, 150 kW, 350 kW gibi) ulaşılır. Şehirler arası yollardaki hızlı şarj istasyonları DC teknolojisini kullanır ve bataryanızı 20-40 dakika gibi kısa sürelerde %80 doluluğa ulaştırabilir.

Araç ve Performans Terimleri

Bu terimler, aracınızın türünü ve sürüş dinamiklerini anlamanıza yardımcı olur.

Rejeneratif Frenleme (Regenerative Braking)

Elektrikli araçların en verimli özelliklerinden biridir. Ayağınızı gaz pedalından çektiğinizde veya frene bastığınızda, elektrik motoru tersine çalışarak bir jeneratöre dönüşür ve tekerleklerin kinetik enerjisini tekrar elektriğe çevirerek bataryayı şarj eder. Bu, özellikle şehir içi dur-kalk trafikte menzili önemli ölçüde artıran bir özelliktir.

Menzil (Range)

Aracınızın bataryası tam doluyken, yeniden şarj edilmeye ihtiyaç duymadan kat edebileceği maksimum mesafedir. Menzil; sürüş tarzı, hava sıcaklığı, yol koşulları ve klima kullanımı gibi birçok faktörden etkilenir. Özellikle uzun yol planları yaparken aracınızın gerçekçi menzilini bilmek önemlidir.

ZEV (Zero-Emission Vehicle): Sıfır Emisyonlu Araç

Sadece elektrik motoru ve batarya ile çalışan, çalışırken egzozundan hiç zararlı gaz salmayan araçlardır. Bu araçlar, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi gibi uluslararası anlaşmalarda, küresel ısınmayla mücadelenin ve ulaşımda karbon emisyonlarını azaltmanın anahtarı olarak kabul edilir. “Tam” veya “%100 elektrikli” olarak da adlandırılırlar.

BEV (Battery Electric Vehicle): Tam Elektrikli Araç

Sadece elektrik motoru ve batarya ile çalışan, hiç içten yanmalı motoru olmayan araçlardır. “Tam” veya “%100 elektrikli” olarak da adlandırılırlar. Sarjet.net’te odaklandığımız araç türü budur.

PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle): Şarj Edilebilir Hibrit

Hem küçük bir bataryası ve elektrik motoru, hem de geleneksel bir benzinli motoru olan araçlardır. Kısa mesafeleri (genellikle 30-60 km) sadece elektrikle gidebilirler, batarya bittiğinde ise benzinli motor devreye girer.

Batarya Sağlığı ve Teknik Terimler

Bu teknik elektrikli araç terimleri, özellikle ikinci el araç alırken veya aracınızın uzun ömürlü kullanımı için hayati önem taşır.

SoH (State of Health): Batarya Sağlık Durumu

Bir bataryanın, ilk günkü kapasitesine göre ne kadar performansını koruduğunu gösteren yüzde değeridir. Örneğin, %95 SoH değerine sahip bir batarya, orijinal kapasitesinin %95’ini hala koruyor demektir. Bu, ikinci el araç alırken veya periyodik bakımda en çok dikkat edilen değerdir.

SoC (State of Charge): Anlık Şarj Durumu

Bataryanızın o anki doluluk oranını gösteren yüzde değeridir. Tıpkı cep telefonunuzun pil göstergesi gibidir.

Wallbox (Duvar Tipi Şarj Ünitesi)

Evinize veya iş yerinize monte edilen, standart prizden daha hızlı ve güvenli şarj imkanı sunan özel şarj cihazıdır. Bu konuyu ev için şarj istasyonu rehberimizde detaylıca anlatmıştık.

Bu temel terimlere hakim olmak, elektrikli araç dünyasında daha bilinçli ve kendinden emin adımlar atmanızı sağlayacaktır.